سال 138 هجری قمریسال ۱۳۸ هجری قمری، سی و هشتمین سال از قرن ۲ قمری و مصادف با سال ۱۳۴ هجری شمسی است. در این سال رویدادها و وقایع نظامی و غیرنظامی مختلفی در جهان اسلام رخ داد، مانند: برپایی دولت امویان در اندلس، منازعه بین اعراب و بربرها و وقوع شورش‌های پراکنده در نواحی مختلف ممالک اسلامی، درگذشت برخی از شخصیت‌های مشهور همچون جمهور بن مرّار و ... . ۱ - رویدادها• برپایی دولت امویان در اندلس. • عبدالرحمان بن معاویة بن هشام بن عبدالملک اموی دریا را پشت سر گذاشت و به سوی اندلس حرکت کرد و بر یوسف بن عبدالرحمان بن حبیب فهری حاکم اندلس که صمیل بن حاتم اندلسی وی را یاری می‌کرد، پیروز شد. • مردم اندلس در سال ۱۲۹ ق یوسف را به امارت خویش برگزیدند و زمانی که ابوالعباس سفّاح به خلافت رسید، وی را ابقا کرد. در ذی‌الحجه سال ۱۳۸ ق (۱۵ مه سال ۷۵۶ م) جنگ «مصاره» یا «امیده» در نزدیکی قرطبه، بین یوسف فهری و صمیل از سویی و عبدالرحمان اموی از سوی دیگر در گرفت که به دنبال آن یوسف و صمیل فرار کرده و عبدالرحمان وارد قرطبه شد. • حبیب بن عبدالرحمان فهری به خون‌خواهی پدر، عمویش الیاس و کسانی را که به همراهی الیاس، علیه وی توطئه‌چینی کرده بودند، به قتل رسانید، اما عمویش عبدالوارث فرار کرد و به قبیله «ورفجومه صفریه» (از قبایل خوارج) پناهنده شد. این قبیله از بربرها و از شاخه‌های «نفزاوة» بودند که رهبرشان، عاصم بن جمیل به عبدالوارث پناه داده بود. • منصور عباسی، ابوایوب بن سلیمان بن مخلد موریانی را به وزارت خود گماشت و ربیع بن یونس را حاجب و پرده‌دار خود قرار داد. • منصور دستور داد بنای شهر «ملطیه» و دژ آن را بازسازی کنند و چهار هزار جنگجو از اهالی جزیره را به آن جا فرستاد. • عیسی بن یزید اسود مکناسی به ترویج مذهب خوارج صفریّه در «مکناسه» در دورترین ناحیه جنوب غربی پرداخت و ابوالقاسم سمعو بن واسول مکناسی، رهبر قبیله زناته با وی بیعت کرد. ۲ - وقایع نظامیمنازعه بین اعراب و بربرها و وقوع شورش‌های پراکنده در نواحی مختلف ممالک اسلامی: - حبیب بن عبدالرحمان فهری از قبیله ورفجومه الصفریه در افریقا خواست تا عمویش عبدالوارث و تمام فراریان همراه او را تسلیم کنند؛ امّا این قبیله از تسلیم وی خودداری کردند. حبیب با آنها به جنگ پرداخت؛ ولی با شکست مواجه شده و به شهر قابس عقب‌نشینی کرد. ۳ - درگذشتگان• جمهور بن مرّار. • عاصم بن جمیل. • ملبّد بن حرمله. ۴ - منبععبدالسلام ترمانینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ترجمه پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ج۱، ص۳۵۱. |